فقه قرآنی در منظر فقیهان اهل سنّت

author

  • سید ابراهیم سجادی
Abstract:

 باز نمایى خطوط کلى مبانى و روشهاى مذاهب اهل سنّت در فهم آیات فقهى قرآن است. پس از عصر تابعین، فقه القرآن در حوزه فقهى اهل سنت، رو به رشد نهاد و ابواب فقه به صورت مستقل تدوین گردید و مذاهب اسمى اهل سنت شکل گرفت و باب اجتهاد مسدود شد. مذاهب اهل سنت با تلقى‌هاى نسبتاً متفاوتى مرجعیت قرآن را در فقه قبول داشتند، مذهب حنفى دلالت عمومات قرآن را قطعى و تنها با سنت متواتر یا مشهور قابل تخصیص مى‌دانست. مالکیان دلالت عمومات قرآن را قطعى شمرده و با خبر واحد، قیاس و اجماع قابل تخصیص مى‌دانند، از این منظر اوامر قرآنى دلالت بر وجوب ندارد و آیات مربوط به نماز و زکات اجمال دارد. شافعى معتقد بود سنت متواتر هم مخصص قرآن واقع نمى‌شود ولى سایر علماى شافعى عمومات قرآن را قطعى نمى‌دانند. مذهب حنبلى در امر حجّیت قرآن همسان مذهب شافعى و مالکى است و ظاهریه اوامر و نواهى قرآن را بیانگر وجوب و حرمت مى‌شناسند و قرآن را با مطلق خبر قابل نسخ مى‌دانند. تفاوت مذاهب اهل سنت در مبانى یاد شده بر عمل استنباط آنان، اثر گذاشته و برداشت آنها را از آیات الأحکام گوناگون نموده است. برخى از دلایل تفاوت آراى اهل سنّت در فقه قرآنى عبارتند از: مراجعه به قرآن، مبانى استنباط فقه از قرآن، تبیین موضوعات فقهى قرآنى، اختلاف در فهم منطوق آیات و اختلاف در نسخ و بقاى حکم.  تمام اهل سنت در مطالعات فقهى - قرآنى، لغت، ظواهر و سیاق قرآن، قواعد نحوى، اسباب نزول و سنت را ابزار غیر عقلى فهم آیات الأحکام مى‌دانند. در پایان نیز به مبانى ویژه و غیر مشترک اهل سنّت اشاره شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مخالفت فقیهان و متکلمان اهل سنت با تکفیر اهل قبله

بنظر می رسد بکار گیری کلمه کفر وتکفیر در عصر کنونی بیشترین واژه ای است که رسانه های جهان را به خود مشغول کرده است ، هزاران مقاله ،دهها کتاب ، وتحلیل تدوین وارائه شده ،ومتآسفانه چهره اسلام که همراه با مهربانی، رحمت وعطوفت بود به سبعیت وخشونت تبدیل کردیده ، ودشمنان از این فضا استفاده کرده وجنگ افروزی و اختلافات قومی، مذهبی را تشدید نمودند وجبهه مقاومت را در هم شکستند وبا فروش سلاح های مخرب منطقه ...

full text

المیزان در پژوهش ‏های قرآنی اهل سنت

 بخشى از حضور عام و رهیافت المیزان به محافل علمى اهل سنت مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  در حوزه قرآن پژوهى اهل سنت "المیزان" هم مورد تحسین قرار گرفته و هم مورد اشکال. عمده اشکالات بر "المیزان" نیز ریشه در تعصّب یا تساهل دارد.  على‌رغم کهن‌گرایى در فهم متون دینى، پیدایش سلفى‌گرى و دیدگاه اصطلاحى به جاى عقل کلامى در حوزه تفسیرى اهل سنت و بى‌اعتبارانگارى سخنان صحابه و تابعین در المیزان و انضما...

full text

بهره‌وری اهل سنت از اهل بیت(ع) در علوم قرآنی

اهل بیت روایات گهرباری در زمینه‌های گوناگون از جمله مباحث علوم قرآنی بر جای گذاشته‌اند. اندیشمندان اهل سنت به گونه‌های مختلف از آن‌ها بهره برده‌اند.این مقاله با روش توصیفی- اسنادی با رویکردی قرآنی- روایی، پس از مطالعه کتب علوم قرآنی اهل سنت، به تحلیل و تقسیم بندی بهره‌وری‌های اندیشمندان اهل سنت از روایات اهل‌‌ بیت(ع) پرداخته است.نوشته حاضر اقسام این بهره‌وری‌ها را در قالب موارد ذیل بیان می‌دارد...

full text

بهره‌وری اهل سنت از اهل بیت(ع) در علوم قرآنی

اهل بیت روایات گهرباری در زمینه‌های گوناگون از جمله مباحث علوم قرآنی بر جای گذاشته‌اند. اندیشمندان اهل سنت به گونه‌های مختلف از آن‌ها بهره برده‌اند.این مقاله با روش توصیفی- اسنادی با رویکردی قرآنی- روایی، پس از مطالعه کتب علوم قرآنی اهل سنت، به تحلیل و تقسیم بندی بهره‌وری‌های اندیشمندان اهل سنت از روایات اهل‌‌ بیت(ع) پرداخته است.نوشته حاضر اقسام این بهره‌وری‌ها را در قالب موارد ذیل بیان می‌دارد...

full text

ولایت فقیه در فقه سیاسی اهل سنت

دیدگاه ها و آرای صاحبنظران و عالمان دینی در خصوص ماهیت نظام اسلامی براساس اینکه چه مبنایی را برای مشروعیت حکومت به رسمیت شناخته باشند، چه صفات و شرایطی برای حاکم و زمامدار اسلامی ضروری است و وی مطابق با ادله شرعیه زمامدار اسلامی باید واجد چه شرایط و صلاحیتهایی باشد متفاوت است. یکی از فراگیرترین این دیدگاهها به فقیه و مجتهد بودن به عنوان یکی از ویژگی های حاکم و زمامدار اسلامی تأکید دارد؛ دیدگاهی...

full text

تلقیح مصنوعی از منظر فقهای اهل سنت

از منظر فقهای اهل سنت حکم شرعی تلقیح مصنوعی محل اختلاف است. برحسب اینکه تلقیح مصنوعی، داخل رحمی یا خارج رحمی باشد مبانی اختلاف در حرمت و جواز آن نیز متعدد خواهد بود. در رابطه با تلقیح  مصنوعی داخل رحمی، غالب فقهای مخالف با تلقیح مصنوعی آن را مخالف با نصوص قرانی و روایات وارده از رسول خدا می‌دانند و قائل به اختلاط انساب در نتیجه مبادرت به این عملیات طبی هستند. از دیگر ادلّه مخالفان، حرمت استمناء ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 4

pages  165- 190

publication date 1996-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023